Coraz częściej podatnicy spotykają się z odmową wydania interpretacji indywidualnej przez Dyrektora KIS. Jako podstawa takiego rozstrzygnięcia przywoływane jest uzasadnione przypuszczenie, że opisywana przez podatnika czynność może nosić znamiona unikania opodatkowania (tj. art. 119a § 1 Ordynacji podatkowej). Ostatnimi czasy często z rozstrzygnięciem takim spotkać się można w sytuacji, gdy występuje świadczenie usług (B2B) na rzecz spółki przez członka jej zarządu. Zmiana podejścia fiskusa jest szczególnie widoczna w przypadku przedsiębiorców występujący o interpretację dotyczącą właściwej stawki ryczałtu.
Świadczenie usług na rzecz spółki przez członka zarządu – usługi „zarządcze”
W przeszłości temat świadczenia usług (B2B) przez członków zarządu/wspólników na rzecz spółki był przedmiotem licznych dyskusji. W tym zakresie stanowisko fiskusa nie ulegało większym zmianom. W ocenie fiskusa „czynności zarządcze” nie powinny być rozliczane w ramach działalności gospodarczej i co do zasady stanowią one przychody z działalności wykonywanej osobiście (art. 13 pkt 9 ustawy o PIT), a więc muszą zostać rozliczone według skali podatkowej.
Świadczenie usług na rzecz spółki przez członka zarządu – usługi inne niż „zarządcze”
Co jednak z usługami innymi niż polegającymi na „zarządzaniu” spółką? Zgodnie z zasadą swobody umów, takie ukształtowanie współpracy jest dopuszczalne – tak długo, jak znajduje to odzwierciedlenie w rzeczywiście świadczonych usług i nie narusza jednocześnie prawa podatkowego.
W praktyce niejednokrotnie zdarza się więc, iż podatnicy oprócz czynności zarządczych (np. w ramach powołania), świadczą w formacie B2B inne usługi na rzecz spółki. W takich wypadkach często zawierane są umowy, które jednoznacznie pozwalają rozróżnić usługi świadczone na ich podstawie od obowiązków pełnionych w ramach czynności zarządczych. Usługi świadczone w ramach kontraktu B2B nie mają jakiegokolwiek związku z zarządzaniem. Podatnicy nierzadko posiłkują się treścią wewnętrznych regulacji spółki, dbają o to aby usługi były wyceniane wg. wartości rynkowej, a sama umowa zawarta zgodnie z przepisami (m.in. art. 210 KSH).
Dotychczas fiskus nie kwestionował możliwości (czy legalności) zawarcia tego typu umów – zob. m.in. pismo z 17.01.2013 r. IS w Warszawie, o sygn. IPPB1/415-1503/12-4/EC czy ewentualnie z 7.06.2017 r. o sygn. 0112-KDIL3-1.4011. 18. 2017.1. KS.
W czym więc problem?
Na ten moment – co do zasady – problemu nie stanowią tzw. czynności „twarde”, mające rynkową wartość i gospodarcze uzasadnienie oraz pewien „namacalny” rezultat. Problematyczne pozostają tzw. „usługi niematerialne”, które nie mają wymiernego efektu w postaci np. gotowego produktu. Ponieważ ciężko jest wyznaczyć granicę między czynnościami zarządczymi, a usługami takimi jak pośrednictwo w sprzedaży, dbanie o relacje z kluczowymi klientami czy działalnością marketingową, fiskus zaczyna twierdzić, iż czynności te nie powinny być kwalifikowane do różnych grup. W ostatnim czasie wyraźnie poszerzony został katalog czynności, jakie – w opinii fiskusa – wchodzą w skład „zarządzania” spółką.
Pierwsze negatywne interpretacje
Od początku roku 2022 zaczęły się pojawiać w omawianym zakresie negatywne interpretacje. Oznacza to, że Dyrektor KIS merytorycznie rozpoznał sprawę i wydał odmowną decyzję podatnikowi.
„Wymieniony zakres czynności – które będzie Pan wykonywał w ramach Umowy B2B – wskazuje na kierowniczą (decyzyjną) Pana rolę, skutkującą tym, że umowa ta jest w swej istocie umową mającą charakter co najmniej podobny do umowy o zarządzanie, o której mowa w art. 13 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
(…) Jak już bowiem wskazaliśmy wyżej – przychody uzyskane na podstawie umów o zarządzanie, nawet jeżeli umowy te będą zawierane w ramach prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej, zawsze będą zakwalifikowane do źródła przychodów – działalność wykonywana osobiście, zgodnie z art. 13 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.”
Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 15 kwietnia 2022 r. o sygn. 0112-KDIL2-2.4011.1093.2021.4.AG
Stanowisko to było kontrowersyjne, jednak pozostawiło podatnikowi możliwość wdania się w merytoryczny spór z organem.
Niedozwolona optymalizacja podatkowa
Aktualnie Dyrektor KIS nie wchodzi w merytoryczną dyskusję i od razu wydaje postanowienia o odmowie wydania interpretacji. Podstawą negatywnego rozstrzygnięcia jest okoliczność, że sytuacja podatnika budzi uzasadnione przypuszczenie, że może być czynnością określoną w art. 119a § 1 Ordynacji podatkowej (tj. unikaniem opodatkowania lub elementem takiej czynności). Jest to „przypuszczenie”, jednakże (1) stanowi przesłankę do odmowy wydania interpretacji oraz, co ważniejsze, (2) może stanowić sygnał do przeprowadzenia kontroli.
Zdaniem KIS taki sposób formowania współpracy jest sztuczny z uwagi na wydzielenie z obszaru działalności spółki części usług i przeniesienie ich do aktywności podatnika (będącego jej wspólnikiem i członkiem zarządu) w ramach jego działalności gospodarczej. Sztuczność tej „struktury” dotyczy podatnika, który może uzyskać korzyść podatkową, ponieważ przychody te będą opodatkowane „korzystniej” niż na skali podatkowej. W tym przypadku formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.
Co ciekawe Dyrektor KIS zdaje się bardzo szeroko definiować tzw. czynności zarządcze. Klasyfikując do nich m.in. utrzymanie kontaktów handlowych z klientami, promowanie produktów czy wyszukiwanie klientów lub kontrahentów. Według organu członek zarządu powinien realizować opisane usługi w ramach stosunku wynikającego z faktu bycia członkiem zarządu. „Sztuczne” wydzielanie opisanego we wniosku zakresu czynności i próba rozliczenia ich w ramach zryczałtowanego podatku dochodowego nosi znamiona działań podyktowanych wyłącznie celami fiskalnymi. Organ przyjmuje, że gdyby nie możliwość osiągnięcia potencjalnej korzyści podatkowej, racjonalnie działający podmiot nie zastosowałby tego sposobu działania i nie zawarłby ze swoim członkiem zarządu tego typu umowy.
Świadczenie usług na rzecz spółki przez członka zarządu – zmiana podejścia fiskusa
Fiskus od lat stara się walczyć z tzw. usługami niematerialnymi realizowanymi przez kadrę zarządzającą na rzecz „swoich” spółek. Raz z lepszym, raz z gorszym skutkiem. Jednakże obecna sytuacja jest nieco inna. Nie nastąpiła przecież żadna znacząca zmiana przepisów w tym zakresie. Brak jest wyraźnej i wiążącej definicji „czynności zarządczych” do celów podatkowych. Oczywiście wydaje się to niezgodne z zasadą swobody umów, a zauważmy iż w tej sytuacji zasadniczo nie występuje ten „optymalizacyjny charakter” po stronie samej spółki.
Fakt jest faktem, a Dyrektor KIS w dość niebezpieczny dla podatników sposób zaczyna zmieniać swoje podejście. Co ciekawe, w niniejszych odmowach organ stwierdza wyraźnie, iż sama struktura nosi cechę sztuczności. Jeżeli już odnosi się do zakresu czynności z umowy B2B, to twierdzi lakonicznie, iż usługi wskazane przez podatnika stanowią usługi „zarządcze”. Oznacza to, że KIS zaczyna rozszerzać zakres „czynności zarządczych” o kolejne elementy. Pytanie jak daleko to rozszerzanie może pójść i gdzie leży granica?
Kwestia interpretacji lub jej braku to jedno, jednak bardzo prawdopodobnym jest, iż za tymi działaniami mogą iść kontrole fiskusa. Pewne jest jedno: jeżeli członek zarządu świadczy usługi na rzecz spółki musi niezwykle uważać!
Świadczenie usług na rzecz spółki przez członka zarządu – uwaga!
W praktyce najbardziej narażeni na konsekwencje będą członkowie zarządu/wspólnicy, który zamierzają świadczyć usługi niematerialne (w formacie B2B) na rzecz spółek w których pełnią role zarządcze. W ramach tego typu usług przejawiały się szczególnie usługi pośrednictwa komercyjnego czy budowania relacji z klientami, które teoretycznie mogłyby być rozliczane według 8,5% stawki ryczałtu.
Sytuacja, o której piszemy dotyczy zasadniczo ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, jednakże argumentacja KIS może mieć zastosowanie również w przypadku podatników wybierających chociażby podatek liniowy. Ponadto wydaje się, że obecnie poza zainteresowaniem fiskusa pozostają usługi „twarde” oraz te, które nie są związane z zarządzaniem i pośrednictwem. Ponieważ jednak kwestia jest rozwojowa, nawet te osoby powinny trzymać rękę na pulsie.
W czym możemy pomóc?
Na temat kwestii rozliczania ryczałtem przychodów menedżerów pisaliśmy już wcześniej tutaj. Jeśli występuje u Państwa sytuacja, w której członek zarządu świadczy usługi na rzecz spółki, rekomendujemy kontakt z nami. Każda sytuacja jest inna i nawet najmniejsze detale mają tutaj znaczenie. Naszych klientów wspieramy poprzez weryfikację ich indywidualnej sytuacji.
W tym wypadku zazwyczaj konieczna jest analiza umowy B2B (a także kontraktu/powołania) oraz faktycznie wykonywanych czynności. Zazwyczaj przygotowujemy również stosowne kalkulacje odnośnie podatkowych konsekwencji. Następnie podczas indywidualnych konsultacji wyjaśniamy wszelkie pytania lub wątpliwości i dyskutujemy na temat możliwości ograniczenia ryzyk podatkowych.
Jeżeli masz pytania dotyczące stosowania ryczałtu, zapraszamy na www.outsourced.pl .
