W ostatnim czasie coraz liczniej pojawiają się zapytania dot. konsekwencji w PIT i VAT zawarcia umowy użyczenia? Czy faktycznie fiskus może sięgnąć do naszej kieszeni? Czy muszę zapłacić jakikolwiek podatek od użyczenia? Kto powinien szczególnie uważać? W poniższym wpisie spróbujemy odpowiedzieć na te najbardziej nurtujące pytania.
Użyczenie
Art. 710 Kodeksu cywilnego
Przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nie oznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy.
Art. 713 Kodeksu cywilnego
Biorący do używania ponosi zwykłe koszty utrzymania rzeczy użyczone
Jak więc widzimy z użyczeniem mamy do czynienia przy czasowym oddaniu jakiejś rzeczy drugiej osobie. Musi być ono nieodpłatne i można powiedzieć bezinteresowne.
Podatek od użyczenia – PIT
Osoba otrzymująca użyczenie
Biorąc pod uwagę art. 11 ust. 1 ustawy o PIT, można by wnioskować że po stronie osoby otrzymującej użyczenie powstaje przychód do opodatkowania w PIT.
Co więcej w art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o PIT mamy wskazane wyraźne zwolnienie od podatku, które dotyczy wartości świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, (…), otrzymanych od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn, (…).
Zwolnienie dotyczy jednak określonego kręgu osób. Osoby zaliczane do danej grupy możemy sprawdzić tutaj (zob. art. 14 ust. 3).
Zatem w przypadku osoby bliskiej, która otrzymuje daną rzecz w użytkowanie, przychód podatkowy nie powstanie (zob. interpretacja z 6.04.2018 r. o sygn. 0115-KDIT3.4011.183.2018.2.MPŁ). Jeśli dana osoba nie zalicza się do tego kręgu, niestety może zostać zobowiązana do zapłaty PIT.
Osoba użyczająca rzecz
Organy podatkowe zasadniczo jednoznacznie uznają że z samego tytułu użyczenia nie powstaje przychód do opodatkowania po stronie osoby użyczającej.
Jednakże w ostatnim czasie pojawiły się sygnały ostrzegawcze ze strony fiskusa. W przypadku użyczenia lokalu mieszkalnego problemem może okazać się jednak kwota czynszu, jaką uiszcza osoba biorąca w użyczenie. Zdaniem skarbówki jest to przychód osoby oddającej rzecz w użyczenie, ponieważ osoba ta jest w pewnym sensie zwolniona ze swojego zobowiązania. Ten kontrowersyjny wątek był poruszany w interpretacji z 21.03.2022 r. o sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.1201.2021.2.ACZ.
Podatek od użyczenia – VAT
Zagadnienie opodatkowania VAT użyczenia dotyczy czynnych podatników VAT. Szczególną uwagę na te kwestie powinny zwrócić osoby prowadzące JDG, które są zarejestrowane do VAT.
Art. 8 ust. 2 ustawy o VAT
Za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:
(…)
2) nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.
Oznacza to, iż występują sytuacje, w których użyczenie rzeczy/nieruchomości będzie podlegało opodatkowaniu VAT (na równi z odpłatnym świadczeniem usług). W tym celu muszą zostać spełnione następujące warunki:
- użyczający działa w charakterze podatnika VAT,
- użyczenie jest świadczone na rzecz podmiotów wskazanych w art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT alb nie jest związane z prowadzoną działalnością gospodarczą,
- użyczający miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z użyczeniem w całości lub w części.
W tym zakresie nie ma znaczenia, że podatnik nie odliczył VAT na nabyciu tej użyczanej rzeczy, liczy się fakt iż miał do niego prawo. Potwierdzają to liczne interpretacje KIS, zob. m.in. z dnia 26.04.2022 r., o sygn. 0111-KDIB3-2.4012.124.2022.2.SR.
Podstawą opodatkowania tutaj będzie koszt wyświadczenia usługi użyczenia poniesiony przez podatnika (zob. art. 29a ust. 5 ustawy o VAT).
Podsumowanie
Nieodpłatne użyczenie w większości przypadków (dla osób fizycznych) nie będzie opodatkowane. Niemniej jednak istnieją sytuację, w których należy się mocno zastanowić czy nie będą na nas ciążyć obowiązki podatkowe. Przedsiębiorcy (podatnicy VAT) w pierwszej kolejności muszą sprawdzić czy nie wystąpi u nich podatek od użyczenia.
Jeśli masz pytania dot. użyczenia czy innych kwestii podatkowych, napisz do nas! Dla pełnego zrozumienia Twojej sprawy niezbędny nam będzie szczegółowy opis sytuacji faktycznej. Przeanalizujemy potencjalne problemy i zastanowimy się nad możliwościami ich rozwiązania.
Naszą poradę zawsze kończy indywidualna rozmowa – podczas konsultacji wyjaśniamy wątpliwości i dyskutujemy na temat możliwości ograniczenia ryzyk podatkowych.
Dowiedz się więcej na www.outsourced.pl.
