Pracownicy stosunkowo często mierzą się z tematem przejścia z umowy o pracę na B2B. Zastanówmy się z jakimi konsekwencjami w ZUS wiąże się nawiązanie współpracy b2b z pracodawcą (byłym lub obecnym).
Samozatrudnienie?
Dyskusja na temat dopuszczalności samozatrudnienia (czy współpracy w ramach b2b), co pewien czas wraca do przestrzeni publicznej. Mimo tego, iż tzw. test przedsiębiorcy, na razie jeszcze nie obowiązuje, to organy dysponują narzędziami do kwestionowania tego typu konfiguracji. Ten wpis jednak nie dotyczy tego czy faktycznie mamy do czynienia z umową b2b.
Współpraca b2b z byłym pracodawcą – ulgi w ZUS
Współpraca w ramach b2b z byłym pracodawcą, mimo iż kusząca, niesie z sobą pewne konsekwencje.
Art. 18 ustawy Prawo przedsiębiorców
1. Przedsiębiorca będący osobą fizyczną, który podejmuje działalność gospodarczą po raz pierwszy albo podejmuje ją ponownie po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia i nie wykonuje jej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej, nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej. (…)
Zatem przejście na b2b u pracodawcy, z którym obowiązywała umowa o pracę w tym samym lub poprzednim roku podatkowym, pozbawia prawa do skorzystania z tzw. ulgi na start.
Ograniczenie to dotyczy nie tylko konkretnych czynności wykonywanych w ramach danej współpracy, ale wszystkich czynności wchodzących w zakres wykonywanej działalności gospodarczej. Jest to zatem dość szeroko sformułowane wyłączenie.
Art. 18a ust. 2 pkt 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych
2. Przepisy ust. 1 [tu: regulujące tzw. mały ZUS] nie mają zastosowania do osób, które:
(…)
2) wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej. (…)
Zatem przejście na b2b u pracodawcy, z którym obowiązywała umowa o pracę w tym samym lub poprzednim roku podatkowym, pozbawia prawa do skorzystania z tzw. małego ZUS. Wyłączenie to ma również bardzo szeroki zakres.
Podobne obostrzenie dotyczy tzw. małego ZUS plus.
Współpraca b2b z pracodawcą a ZUS – zagranica?
Czy przepisy te mają zastosowanie jeśli umowa poprzednia miała miejsce poza granicami kraju, a osoba była zgłoszona do ubezpieczenia w innym kraju?
Pismo ZUS z 5.05.2017 r., sygn. WPI/200000/43/495/2017
Pod pojęciem „byłego pracodawcy”, o którym mowa a art. 18a ust. 2 pkt 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych należy rozumieć każdego pracodawcę, na rzecz którego praca była wykonywana dotychczas tj. przed dniem rozpoczęcia prowadzenia działalności, w tym pracodawcę, z którym prowadzący działalność nie rozwiązał umowy o pracę.
Zakres wykonywanych czynności na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy na rzecz którego wykonywana jest działalność nie może pokrywać się z zakresem czynności wykonywanych w ramach stosunku pracy. Przez zwrot „czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności” należy rozumieć czynności powierzone przez pracodawcę i wykonywane przez pracownika w ramach stosunku pracy.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie podkreśla w tym miejscu, iż wykonywanie pracy na rzecz pracodawcy zagranicznego pozwala przedsiębiorcy na deklarowanie do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne kwoty nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia, pod warunkiem że w całym okresie wykonywania tej pracy (w ramach stosunku pracy) nie było właściwe dla przedsiębiorcy ustawodawstwo polskie.
Innymi słowy, jeśli w ramach umowy o pracę pracodawca nie był obowiązany do odprowadzania za pracownika składek w Polsce (lub pracownik nie miał takiego obowiązku), to może skorzystać z omawianych ulg.
Zakończenie współpracy b2b z pracodawcą a ZUS
Czy mogę wrócić do korzystania z ulg, jeśli zrezygnuję z współpracy b2b z byłym pracodawcą?
Pismo ZUS z 22.07.2020 r., sygn. DI/100000/43/410/2020
„Natomiast od dnia zaprzestania wykonywania działalności na rzecz byłego pracodawcy, osoba ta ponownie ma prawo do opłacania składek od niższej podstawy wymiaru. Pamiętać jedynie należy, iż prawo do opłacania składek od podstawy wymiaru w wysokości nie niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia przysługuje w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej przez tę osobę.
Zatem w sytuacji gdy osoba rozpoczynająca prowadzenie działalności gospodarczej wykonuje w jej ramach czynności na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym wykonywała w ramach stosunku pracy, zaprzestaje współpracy z byłym pracodawcą np. po upływie kilku miesięcy przysługuje jej od tego dnia prawo do opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w oparciu o art. 18a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych do upływu 24 miesięcy od dnia rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej.”
Innymi słowy, w momencie rezygnacji z takiej współpracy możemy skorzystać z ww. ulg. Natomiast pamiętać należy o tym, iż terminy do ich wykorzystania biegną od chwili założenia działalności.
Współpraca b2b z pracodawcą a ZUS – podsumowanie
W tym zakresie należy powiedzieć, że zasadniczo przejście na b2b w ramach współpracy z byłym pracodawcą (w przeciągu 2 ostatnich lat) pozbawia podatnika prawa do tzw. ulgi na start, małego ZUS czy małego ZUS plus. Oczywiście istnieją wyjątki od tej reguły, natomiast wyłączenie to ma bardzo szeroki kształt i każdy przedsiębiorca musi tu zachować szczególną ostrożność.
W tym wpisie omówiono główne konsekwencje związane z taką konfiguracją w kontekście ZUS. Pozostają jeszcze konsekwencje w podatku dochodowym (PIT), ale to do omówienia w kolejnym wpisie.
Jeżeli masz pytania dotyczące rozliczeń w ramach współpracy b2b z pracodawcą lub tego w jaki sposób zabezpieczyć się na wypadek kontroli, zapraszamy na www.outsourced.pl .
